Bir Sayfa Seçin

Uydu Terimleri Sözlüğü

A B C D E F G H I K

A

(Başa Dön)

*ACTS: Advanced Communications Technology Satelite. Tüm digital iletişim araçlarının bulunduğu ilk uydu. 1993 yılında fırlatıldı.

*ACELP:Algrebraic Code Excited Linear Predictive.

*ADSL:Asymmetric Digital Subscriber Line. Asimetrik digital abone hattı. Geleneksel 2 hatlı telefon kablolarını kullanarak evlere ve işyerlerine  geniş band erişim sağlayan teknoloji.

*ADC: Analog to Digital Conversion. Analog sinyallerin digital sinyallere çevrilmesi.

*AFC: Automatic Frekans Control – Otomatik Frekans Kontrolü. Uydu modemi istenen frekansa kilitleyen, zamanla frekanstan kayarak iletişimin kesilmesini engelleyen sistem.

*AGC: Automatic Gain Control – Otomatik kazanç kontrolü. Belirlenen alış seviye aralığında sistemin çalışmasını kesintiye uğratmayan devre yapısı.

*Aloha:Aloha uydu haberleşme sistemleri için geliştirilmiş, çoklu erişim teknolojisidir.

*Amplifier: Yükseltici – Güçlendirici – Kuvvetlendirici

*Amplitude Modulation(AM): Genlik Modülasyonu (GM). Elektriksel sinyalin genliği değiştirilerek yapılan modülasyon çeşidi.

Antenna(Dish): Çanak Anten; Uydu haberleşme için gerekli sinyallerin haberleşme uydusu ve yer terminalleri arasında sağlık bir şekilde iletilmesi için gerekli odaklama işlemini yerine getirir.

*Antenna Efficiency: Anten Verimliliği

*Antenna Noise Temperature:Anten Gürültü Sıcaklığı.

*Aperture: Antenin uydu sinyallerini toplamaya elverişli bölümü.

*Attenuator:Zayıflatıcı, uydu sinyallerini zayıflatan pasif devre elemanı.

*Attenuation:Zayıflama, İletimin başladığı noktadan,  hedefe kadar olan sinyal zayıflaması

*Attitude Control:Uydunun Dünyaya ve Güneşe göre pozisyonlandırılması.

*Atmospheric Absorption Loss: Atmosferik absorbe kayıpları. Elektromanyetik sinyallerin atmosferdeki absorbelerdinden kaynaklanan zayfılamalar (kayıplar)

*Availability: Kullanılabilirlik; uydu haberleşme ekipmanlarının yıllık olarak ne kadar kullanılabilir olduğunu tanımlar. Örneğin; uydu haberleşme ekipmanlarının yıllık %99.95 kullanım sağlaması gerekir.

*Azimuth: Yatay Açı; Uydu çanak antenlerin, yatayda yaptığı açı.

*Az-El Mount:Azimuth-Elevation Mount.  Çanak Antenin Yatay ve Düşey yönde hareket kabiliyeti.

 

 

 

B

(Başa Dön)

*Backhaul: Karasal Hat, Uydu terminali ya da merkezi yer istasyonu ile kullanıcı merkez ofisi arasındaki karasal hat.

*Backup: Yedek

*Backoff: Doğrusal bir çalışma noktası için giriş ve çıkış sinyal güçlerinin azaltılması.

*Bandpass Filter: Band Filtresi; hedeflenen frekans aralığındaki sinyalleri ileten, bu aralığın dışında kalan sinyalleri bloklayan filtre sistemi.

*Bandwidth(BW): Band genişliği; İletişimin gerçekleştirildiği frekans band aralığıdır. Yüksek Bandwidth değeri, düşük bandwidth değerine göre 1 saniye içerisinde daha  fazla bilgi taşıyabilir. Birimi Hertz (Hz)’dir.

*Baseband:Baseband; uydu haberleşme açısından bakıldığında, uydu modem çıkışından elde edilen düşük frekanslı modulesiz sinyaldir.

*Baud:Baud; Bir saniyede iletilen sembol sayısı.

*Beacon: Beacon; Uydu tarafından yayınlanan düşük güçlü ve Band genişlikli sabit frekanslı tanıma sinyali. Hareketli çanakların uydu sürekli takip etmek için kullandıkları modülesiz sinyal.

*Beamwitdh: Beamwitdh; Anten yayılım açısı ya da şekli.

*Bit Rate:Bit hızı; Saniye cinsinden ifade edilir ve 1 sn’de iletilen bit hızını verir. Mbit/sn

*Bit Error Rate: Bit Hata Oranı; Bir mesaj dizinindeki bitlerin hatalı mesajlara oranı ile bulunur. 10^-6 ifadesi 1milyon bitte 1 hatalı bit anlamına gelir.

*Block Down Converter: Çevirici; Yüksek frekanslı sinyalleri düşük frekanslı sinyallere çevirir.

*BPSK: Binary Phase Shift Keying; Taşıyıcı sinyalin birim zaman içinde en fazla 2 değere sahip olabileceği dijital iletişim tekniği.

*Broadcast: Yayın, Bir çok kullanıcı tarafından alınabilen tek bir kaynaktan yayımlanan iletim sinyali. En yaygın örneği, Televizyon sinyalleri.

C

(Başa Dön)

*C-Band: 4-8 Ghz band aralığını temsil eder. Ku-Band’a göre yayınları almak için daha büyük antenlere ihtiyaç duyulur. (Downlink:3.7-4.2Ghz, Uplink:5.9 -6.4Ghz).

*Capacity: Kapasite; geçebilecek maksimum  data miktarı.

*Carrier: Taşıyıcı; Temel iletim sinyali.

*Carrier Frequency: Taşıyıcı Sinyal Frekansı; Uydu haberleşme sistemlerinde 1Ghz ile 14Ghz band aralığı kullanılır.

*Carrier to Noise Ratio: Taşıyıcı Gürültü Oranı; Alıcı tarafta elde edilen taşıyıcı sinyal gücünün gürültü seviyesine oranı.

*Cassegrain Antenna: Cassegrain Çanak Anten; Cassegrain Teleskopların örneklenmiş, çift çanaklı anten.

*CATV: Community Antenna Television;  Kapalı devre televizyon sistemleri. Site güvenlik vb.

*CDMA: Code Division Multiple Access

*Circular Polarization: Dairesel Polarizasyon; Saat yönünde ya da tersinde uygulanan polarizasyon tekniği.

*Codec: Coder /Decoder cihazları için dijital iletişim tekniği.

*Combiner: Birleştirici; farklı frekanslı sinyallerin birleştirilerek tek bir iletim hattı üzerinden gönderilmesini sağlayan ekipman.

*Coaxial Cable: Koaksiyel Kablo; uydu haberleşme iç birimleri arasında ya da dış birimlere iletim sağlayan korumalı kablo.

*Coverage: Kapsama; haberleşme uydularının sinyal kapsama alanları. GSM altyapısı içinde sıklıkla kullanılan bir terimdir. Uydular için “Footprint” ifadeside kullanılır.

*Comparession: Sıkıştırma; veri ya da ses paketlerinin özel algoritmik yöntemlerle boyutlarnın küçültülmesi. Bu sayede iletim hattından gönderilecek verinin boyutu küçültülerek bandgenişliğinden tasarruf edilir.

D

(Başa Dön)

*DAMA: Demand-Assigned Multiple Access; Birden fazla kullanıcın aynı kanalı ihtiyacı oldukça kullanması  mantığı.

*Digital Transmission: Dijital İletim

*DBS: Digital Broadcast Satellite; Uydu üzerinden broadcast yayınla evlerdeki receiverlara ulaşan TV ya da data yayınlarının genel adı.

*dBi: Isotropic bir kaynağa göre güç.

*Decibel(dB); Desibel Giriş ve Çıkış sinyalleri arasındaki güç kayıp ya da kazancını ölçmek için kullanılan birim. İki sinyal birimi birbirlerine orantılanır ve logaritmik olarak ifade edilir.

*dBW: Desibelin güç cinsinden değeri.

*Delay: Gecikme; Sinyallerin  yeryüzünden haberleşme uydusuna gönderilmesi ve tekrar yeryüzündeki antene ulaşması için geçen süre. Double-Hop’ta bu süre single-Hop’a göre 2 kat fazladır.

*Double-Hop: Çift atlama; 2 anten sistemi merkezi bir Yer istasyonu üzerinden haberleşiyorsa Sinyal Double-Hop yapar. A istasyonundan uyduya, uydudan merkezi yer istasyonuna 1 HOP, Merkezi yer istasyonundan uyduya ve ordan B istasyonuna 1 HOP. Toplamda 2 HOP.

*Downlink: Haberleşme uydusundan yeryüzündeki antene gönderilen sinyal Downlink olarak adlandırılır. Tersi işleme Uplink denir.

*Demodulator: Gelen taşıyıcı sinyal içinden istenen sinyal aralığının çekilmesi işlemini yapan ekipman.

*Downconvert: Gelen RF sinyalinin IF(Intermediate Frequency) ya da L-Band Sinyaline dönüştürülmesi.

*DVB: Digital Video Broadcasting. Digital yayın standardı.

*Duplex: İki yönlü iletişim. Aynı anda ya da ayrı zamanlarda iletim kabiliyeti (Half (yarım) or Full(tam))

E

(Başa Dön)

*E1: Geniş Alan (WAN) dijital iletişim hattı. 32 kanallı bir yapıyı temsil eder. Her bir kanal 64Kbps kapasiteye sahiptir. Toplamda 2048 Kbps iletim kapasitesine sahiptir.

*Elavation: Çanak antenlerin yeryüzü ile yaptıkları dikey açı.

*EIRP: Effective Isotropic Radiated Power. Anten çıkışında ölçülen sinyalin dBw cinsinden değeridir. İzotropik (tüm yönlerde eşit güçle yayılım yapan) bir antene göre yönlendirimiş antenin gücünü ifade eder. Hesaplama için teorik (izotropik) anten gücünden kayıpları  (kablo, konnektör ve diğer aktif eleman kayıpları) çıkartılırken, anten kazancı eklenir. Bu güç antenin yönlendirildiği istikametteki gücüdür.

*EOL: End of Life satellite. Haberleşme uydusunun faaliyet ömrü.

*Earth Station: Yer istasyonu. Uydu  haberleşme sistemleri kurulu olan yer istasyonlarını tarif eder.

*Equizatilion: Dengeleme

F

(Başa Dön)

*FDMA: Frequency Division Multiple Access. Frekans paylaşımlı çoklu erişim. Kapasitenin farklı frekanslar üzerinden paylaştırılması tekniği

*Feed: Anten kolları üzerinde bulunan ve antenden gelen sinyalleri toplayan ekipman.

*Footprint: Haberleşme uydusunun sinyallerinin etkili olarak yayılabildiği yeryüzü alanı. Uydunun kapsama alanı. Yeryüzünde bıraktığı iz. “Ayak izi”

*FEC: Forward Error Correction. Hata kontrol ve düzeltme

*Frame Relay: Paket anahtarlamalı iletişim protoklü.

*Frequency: Frekans. Bir sinyalin saniyedeki tekrarlama sayısını gösterir.

*Feed: Anten kolları üzerinde bulunan ve antenden gelen sinyalleri toplayan ekipman.

*FM: Frequency Modulation, Frekans modülasyonu. Sinyalin frekansı değiştirilerek uygulanan modülasyon çeşidi.

*Frequency Spectrum: Frekans aralığı.

FXS – FXO : Foreign exchange subscriber – Foreign exchange office.

G

(Başa Dön)

*Gain: Kazanç, yükseltmenin dB cinsinden karşılığı.

*Gain (Atenna): Anten Kazancı.

*Geostationary: Yeryüzü sabit uydular. Yörüngede salınımsız olarak duran sabit uydulardır. Ekvator hizasında ve yeryüzü ile aynı hızda hareket ederler.

*GigaHertz: Ghz, saniyede 1 milyon değişim.

*Guard Band: Koruma bandı, farklı ya da aynı sistemlerde kullanılan bitişik frekansların birbirlerini etkilememesi için aralarında bırakılan boş frekans bandı.

*Ground station: Yer istasyonu.

*Gain: Kazanç, yükseltmenin dB cinsinden karşılığı.

H

(Başa Dön)

*HPA: High Power Amplifier, iç birimden gelen düşük güçlü sinyalleri yükselterek, yer istasyonu ile uydu arasında iletime hazır hale getiren ekipman.

*Headend: Kontrol merkezi, uydu haberleşme terminolojisinde merkezi uydu sistemleri için kullanılır.

*High Frequency: Yüksek Frekans, 3000 KHz ile 30.000 KHz bandındaki frekansları tanımlar.

*HUB: Yıldız network topolojisinde Merkezi yer istasyonu. Kapasite paylaşımı, uzak istasyonların kontrolü, olay kayıtlarının tutulması vb. görevleri yerine getirir.

*Hertz: Hz , bir sinyalin tam bir turunu ifade eder. Elektromanyetik bir sinyal salınımı içerisinde, 0’dan başlayıp pozitif max’a ve daha sonra tekrar 0’a döner (+ alternans) aynı şekilde 0’dan başlayıp negatif  max’a ve daha sonra tekrar 0’a döner(- alternans). Bu tam bir dönüşün 1 sn cinsinden karşılığı hertz ‘dir.

*Horizontal Polarization: Yatay Polarizasyon

I

(Başa Dön)

*IDU: Indoor Unit. İletişim sistemlerinde kapalı ortamlarda (bina içi) kullanılan cihazların genel adıdır. Aynı cihaz için farklı model (outdoor – dış birim , indoor – iç birim) üretilebilir. VSAT, SCPC , uydu internet ya da diğer uydu haberleşme sistemlerinde uydu modeme verilen isimdir.

*IF: Intermediate Frequency. Ara frekans katmanı. 950Mhz -2150Mhz arası sinyallerdir.LNB ile uydu modem arasında kullanılır.

*Interference: Farklı sistemlerin aynı frekans bandı üzerinde çalışmaları sonucu ortaya çıkar. Sinyaller birbiri üzerine biner ve sistemler kullanılamaz. Cross-pole etkiside enterfere sebebidir. Ters polde çıkış yapan sistemlerin cross-pole ayarları iyi yapılmamışsa, diğer taraftaki sistemi etkilerler. Yada yüksek güçlü sinyallerin yakınlarda bulunan diğer frekansları bozması örnek gösterilebilir.

*HUB: Yıldız network topolojisinde Merkezi yer istasyonu. Kapasite paylaşımı, uzak istasyonların kontrolü, olay kayıtlarının tutulması vb. görevleri yerine getirir.

*Inclined orbit: Sabit olmayan uydu hareketleri için kullanılır. Normal şartlarda GEO haberleşme uyduları 15-20 yıl boyunca ekvator düzlemine belirli bir açı ile yörüngelerinde hareket ederler. Kuzeye ve Güneye doğru hareketleri yok denecek kadar azdır ve bu yönde yaptıkları atılımlar ufak manevralarla düzeltilir. Ancak, kullanılan yakıt bittiğinde bu hareket yaptırılamaz ve uzay çöplüğüne gönderilmeden önce ekvatora göre Kuzey – Güney yönde salınım yaparak hizmet vermeye devam eder. Yeryüzünden bakıldığında bu salınım “8” hareketine benzetilebilir. Çanak antenlerde bu uydular üzerinden çalışmak için tracking (izleme) sistemleri kullanırlar.

K

(Başa Dön)

*Ka-Band: Frekans spectrumunda 18 – 31 Ghz band aralığındaki frekansları temsil eder. 20Ghz downlink , 30 Ghz uplink

*Ku-Band: Frekans spectrumunda 10.9 – 17 Ghz band aralığındaki frekansları temsil eder. 11.7-12.7Ghz downlink , 14.0-14.5 Ghz uplink.

*Kbps: Kilobit Per Second. Bir saniyede transfer edilen Kilobit. Diğer bir deyişle 1000 bit.

*KHz: Kilo Hertz = 1000 Hertz


Uydu Terimleri

Uydu Terimleri Sözlüğü; uydu haberleşme ile ilgili araştırmalar yaparken, sürekli olarak karşınıza kısaltılmış terimler çıktığına eminim. En azından LNB, RFT, HPA, SNR, Eb/N0 gibi terimlerle sürekli karşılaşmışsınızdır. Uydu ekipmanları ile (VSAT, SCPC, BUC) teknik dökümanları okurken onlarca kısaltılmış terim görüyorsunuzdur. Bu sayfayı site genelinde geniş açıklamalarını yaptığım ekipmanların ve diğer terimlerin anlamlarını kısa başlıklar halinde biryerde toplamak için oluşturdum.

Uydu Terimleri Nelerdir?

Uydu haberleşmesi içinde kullanılan sistemlere ait özellikler verilirken standartlara dayalı kısaltmalar ve ifadeler kullanılır. Bunlara  Uydu Terimleri denir. Yukarıda bu terimlerle ilgili açıklamaları alfabetik sıraya göre bulabilirsiniz. Eksik gördüğünüz ya da yanlış olduğunu düşündüğünüz açıklamalar için lütfen yorum bırakın.