Polarizasyon

Polarizasyon, İngilizce polar (kutup) sözcüğünden gelmektedir. Elektromanyetik alan ya da dalganın vektörel yönünü (vertikal horizontal ya da dairesel) belirtmek için kullanılır.

Uydu iletişiminde band genişliği kavramı ekonomik açıdan çok önem ifade etmektedir.  Transponderlar üzerinde kullanılabilecek kapasite,  uydu sistem konfigurasyonuna göre transponder sayısı  değişmekle birlikte 36Mhz, 54MHz veya 72Mhz ile sınırlıdır.  Uydu operatorleri bandgenişliklerini kullanıcılara kiralarlar. Normal şartlarda ,aynı frekansı kullanan 2 farklı sistem, birbirinin  sinyallerini bastırır ve sağlıklı bir iletişim olmaz. Bu nedenle bir frekans kanalı sadece bir kullanıcıya tahsis edilebilir. Polarizasyon ile vektörel yönleri değiştirilmiş aynı frekansa sahip elektromanyetik dalgalar, birbirlerini etkilemeden farklı kullanıcılar tarafından paylaşılabilir.

Polarizasyon çeşitleri

Linear  (Doğrusal) Vertical (Dikey) – Horizontal (Yatay) Polarizasyon

Elektromanyetik dalgaların vektörel yönlerinin yatay ve dikey eksen üzerinde birbirinden farklılaştırılmasıdır.  Uydu operatörleri bandgenişliklerini kullanıcılara kiralarken, uplink ve downlink frekansları ile birlikte her iki yön içinde polarizasyonları bildirirler.   Kullanılan uydu sistemlerine göre paylaştırılan bandgenişliği, transponder sayısı (Ku-band , C- Band, Ka-Bans olarak belirtilir) ve transponder içinde kanal sayısı farklılık gösterir. Aşağıda tipik bir uydu transponder planını görebilirsiniz. Uydu transponder planları uydu operatörlerinin sitelerinden temin edilebilir.

Plana baktığımızda, Beacon Frekansının Polarizasyon yani vertical ve horizontal’deki değerini görebiliyoruz. Beacon frekansı uydudan uyduya değişmektedir dolayısı ile uyduyu tanımlayıcı bir özelliği vardır.  Herhangi bir uyduya point olduğumuzda spectrum analyzer ile  beacon frekans değerine bakarak o uydunun hangi uydu olduğunu söyleyebiliriz. Beacon sinyali; Uydu operatoru tarafından yayınlanan modüle edilmemiş bir sinyaldir.  Aynı zamanda, otomatik uydu takip sistemlerinin  kullandıkları referanstır.  Kimi uydu operatörleri beacon frekans değerini verirken yanına “cir.” ibaresi ekler. Bu belirtilen frekansta her iki polarizasyonda (V, H ) da sinyali görebileceğimiz anlamına gelir. Diğerleri ise zaten Vertical ve Horizontal değerlerini ayrı ayrı göstermektedirler.

Yukarıdaki plana baktığımızda 1.ve 7. transponderler uplink ve downlink için aynı frekans aralığını  kullanmaktadır. Aralarındaki fark 1. transponder uplink frekansını Vertical (Dikey) olarak görürken 7. transponder Horizontal (Yatay) olarak görmektedir. Bu şekilde aynı frekans değeri 2 defa kullanılabilmektedir. Yeri gelmişken, aynı transponder üzerindeki uplink ve downlink frekansları arasında da standart bir fark oluşturulmuş durumda. Bizim örneğimizde bu fark 14275- 11475 = 2800 Mhz’dir. Bu değer uydudan uyduya değişiklik gösterebileceği gibi aynı da olabilir., ayırt edici biz özellik değildir. Sebebi yine aynı frekansın farklı 2 sistem tarafından kullanılmasını sağlamaktır.

Örneğin, 1. transponder üzerinde uplink ve downlik frekansları arasında 2800MHz’lik fark olmasaydı ; 14275 V  uplink  ve 14275 H downlink  değerleri verilmiş olsaydı. Polarizasyon farkından dolayı 1 istasyon için bir sıkıntı olmayacaktı. Ancak; 2. bir kullanıcı transponder üzerindeki diğer polarizasyondan çıkış yapmak için 14275H ve alış yapmak için 14275 V değerini kullanacaktı. Bu durumda 2 sinyal birbirine karışacak iletişim engellenecekti.

Circular Polarizasyon (Dairesel)

Circular “polarizasyon” Counter Clokwise (Saat yönünün tersi)  ve Clokwise (saat yönünde) olmak üzere 2çeşittir. Elektromannyetik dalgaların faz ve frekansları değiştirilerek elde edilir. Alıcı tarafta LNB önündeki Feeder’ın iç yapısı dairesel dalga kılavuzları şeklinde tasarlandığından linear ya da circular polarizasyonlu sinyalleri LNB‘ye iletebilir.  Aynı zamanda da istenmeyen sinyalleri bloke ettiği için zaten zayıf gelen istenen uydu sinyallerinin sağlıklı bir şekilde işlenmesine yardımcı olur.

Yukarıdaki şekillerde Linear-Doğrusal polarizasyon (vertikal horizontal) ve Circular (Dairesel) polarizasyon gösterilmiştir.

Benzer Konular:

• Çanak Anten Kurulumu
• BUC – Block Upconverter
• De-ice nedir?
• foot print
• Link kalitesi